ردیابی نپوویروس های مهم انگور با روش rt-pcr از تاکستان های استان کردستان

بیماری¬های ویروسی ناشی از نپوویروس¬ها از مخرب¬ترین بیماری¬های ویروسی مو در سراسر جهان به حساب می¬آیند که با نماتدهای خانواده longidoridae منتقل می¬شوند. اغلب این ویروس¬ها دارای میزبان¬های طبیعی متعددی در بین گیاهان زینتی و غیر زینتی، درختان میوه و علف¬های هرز می¬باشند. پیکره اعضای این جنس دو بخشی، جورقطر و به قطر حدود 30 نانومتر می¬باشد. غلظت این ویروس¬ها در گیاه و به ویژه تاک پایین است و در نتیجه این امر ردیابی آن¬ها را مشکل می¬سازد. در این تحقیق سعی شد تا نپوویروس¬های مهم تاک از تاکستان¬های استان کردستان مورد ردیابی قرار گیرند. به همین منظور، در طول فصول تابستان و پاییز سال¬های 1391 و 1392 از تاکستان¬های مختلف استان کردستان (سنندج، کامیاران، مریوان، قروه، اورامان، سقز، دهگلان، بانه و بیجار) 120 نمونه جمع¬آوری گردید. مجموعه¬ای از علایم احتمالی ناشی از ویروس شامل زیگزاگی شدن ساقه، موزائیک، کوتاهی فاصله میان¬گره، دوقلو شدن جوانه، کوتولگی، رگبرگ زردی و بدشکلی به صورت تکی یا ترکیبی از آن¬ها مشاهده شد. برای ردیابی دقیق نمونه¬های جمع¬آوری شده، از روش مولکولی reverse transcription-polymerase chain reaction استفاده شد. به این منظور، ابتدا نوکلئیک اسید کل از برگ¬های جمع¬آوری شده استخراج و تهیه cdna با استفاده از آغازگر راندوم هگزامر انجام گرفت. سپس آزمون polymerase chain reaction با به کار گرفتن جفت آغازگرهای عمومی جنس نپوویروس و هم¬چنین در صورت لزوم با آغازگرهای اختصاصی این ویروس¬ها انجام و قطعات تکثیر شده در ژل آگارز 2/1% مورد بررسی قرار گرفتند. در این تحقیق ویروس¬هایgflv، armv، trsv به ترتیب به میزان 11%، 5% و 2% در بین نمونه¬های مورد مطالعه ردیابی شدند. در این مطالعه ویروس¬های gflv (grapevine fanleaf virus)، armv (arabis mosaic virus) و trsv (tobacco ringspot virus) برای اولین بار با روش rt-pcr از استان کردستان و ویروس¬ trsv برای اولین بار از تاکستان¬های ایران با روش rt-pcr گزارش می¬شوند. نتایج حاصل از این تحقیق بیانگر آن است که با توجه به حضور چند ویروس مذکور در مناطق مورد تحقیق، استفاده از روش دقیق و حساس rt-pcr برای تشخیص پایه¬های مادری عاری از ویروس ضروری به نظر می¬رسد.